Spannende uitdagingen voor brede welvaart later
De afgelopen eeuwen hebben we gewerkt aan de opbouw van onze welvaart. Een beschrijving daarvan vind je in het boek “De kwetsbare welvaart van Nederland” . Eerst had het bestrijden van de bittere armoede prioriteit. Van meer recente datum is het deltaplan, de bescherming tegen dijkdoorbraken van het zeewater. Heel belangrijke resultaten zijn geboekt in de (volks)gezondheid en het onderwijs. En zo zijn veel meer voorbeelden te noemen, maar uiteindelijk hebben we op veel onderdelen van wat we de brede welvaart noemen de resultaten behaald zoals we die nu ervaren.
Die resultaten kunnen worden gemeten aan de hand van de CBS welvaartsmonitor. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de brede welvaart nu , maar ook naar die later. Daarmee wordt gedoeld op hoe we de welvaart op een verantwoorde wijze door geven aan latere generaties. Je stuit dan op keerzijden van de inspanningen de brede welvaart te vergroten. Zo raken voorraden van vooral fossiele grondstoffen ( steenkool, olie , aardgas etc) uitgeput en zijn fossiele brandstoffen mede verantwoordelijk voor luchtverontreiniging en in geval van aardgas aardbevingsschade. Voorts is de biodiversiteit flink in het geding en treden de klimatologische gevolgen steeds nadrukkelijker naar voren. Het is juist nu dus de vraag of de welvaart die we nu hebben verantwoord kan worden doorgegeven aan volgende generaties als we doorgaan op de huidige voet. De bakens moeten worden verzet.
Dat moet gebeuren vanuit het gewend zijn aan de huidige manieren van leven, met zijn dogma’s over economische groei, het denken in rendement, het comfort dat we hebben. Met daaromheen de maatschappelijke instituties , met bijbehorende wetgeving.
Het maakt inspelen op de klimaatontwikkelingen en ombuigen van de achteruitgaande biodiversiteit extra uitdagend en spannend. Een andere rol van onder andere de overheid zal hierbij nadrukkelijk aan de orde zijn. Een overheid die op onderdelen nu lijkt vastgelopen. Kijk naar de afhandeling van de aardbevingsschade in Groningen, naar de manier waarop soms met de bijstand wordt omgegaan, de toeslagenaffaire en het maar niet kunnen krijgen van de Nederlandse nationaliteit, terwijl je al bijna je hele leven in ons land woont.
Deze spannende uitdagingen moeten dan plaatsvinden in een periode waarin we met een ernstige pandemie te maken hebben en ook de woningnood weer aan de orde is. Ga er maar eens aanstaan.